Wenn isch Chees, Chees?

Ich wäiss, jetz loon ich mii uf d Escht uuse. Aber won ich das vom Vegaan-Chees in der Zyttig vomene Groossverdäiler glääse haa, bin ich ins Grüble choo. Goht das? Vegaan und Chees?
Do gits äinisch s Handwärch vom Cheese. Nääme mer zum Byspiil der Sbrinz. Dä wird us rauer Chuemilch, Lab (das isch es Gmisch us den Enzym Chymosin und Pepsin, wo men us em Laabmaage vo Chälber «zum Ausfällen des Milcheiweisses» bi der Härstellig vo Chees bruucht) und Salz gmacht. Für e 45 Kilo schweere Läib Sbrinz bruuchts meh as 6000 Liter früschi, raui Chuemilch.
Denn gits die nöieri induschtrielli Härstellig, wo us ganz andere Sache brobiert Chees oder ämmel öbbis äänligs z mache. Uf die Idee isch me choo, wils jo alsfott meh Lüt git, won e Milchallergie häi oder ämmel mäine sy häigen äini und deere, wo vegaan wäi lääbe. Aso käini tierische Sachen ässe. Ass die aber nit verhungeren oder anderscht gsäit, glyych zu ihrem vermäintlige Chees chömme, gits sit Nöischtem Vegaan-Chees. Statt früscher Chuemilch bruuchts dooderfür gmahleni Cashewnüss oder Mandlen oder, wies richtig häisst, «Mandelerzeugnis» (Zwöi Prozänt Mandle, der Räscht isch Wasser). D Nüss und d Mandle chömmen us Vietnam oder Marokko. Wytter bruuchts Laab. Nummen isch daas nit vo Dier, sondern vo Pflanze. Worums denn glyych Laab häisst, isch mir schleierhaft. As wyyteri Zuedaate nääme die modäärne Cheeser in de wysse Chüttel und de Netzli uf em Chopf, Kokosnussöl, Chrütter, Gwürz, Salz, Verdickigsmittel und Zitronesüüri. Us all däm wird denn ebe Vegaan-Chees gmacht.
Die Produkt häi denn so luschtigi Nääme wie: Vegaani «Gniesserschyybe» oder «Aged Cheeze Nature». S git aber au Pseudo-Chees, wo mit «Camembert», «Frischkäse mit Kräutern und Knoblauch» oder «Ricotta nature» aagschriiben isch. Aber das isch jo gar käi richtige Chees. In der Schwyz isch nämmlig der Naame Chees gschützt. Aber Nääme vo Cheessorte häi die Produkt äinewääg. Doo froog ich mii: Worum Produkt, wo künschtlig häärgstellt wäärde, glyych müese häisse, wie s Original. Wenn s Original für e Däil Lüt esoo schlächt und ethisch verwärflig isch, worum mues es denn glyych häisse?
Natüürlig isch guet und richtig, ass me sich Gedanken übers Ässe macht. Mer ässe schlussemänd au nümme «Schnitz und Drunder». Klaar isch au, ass mer mit em Ässe nümme so chönnen ummefuehrwärche. Numme häi das noonig alli begriffe. Und soo wird immer an nöie Sachen ummedüfdelet und glyy chönne mer velicht zwüsche vegaanem Pinguin-Voogelhöi, Spinnbuppele-Suppe, Glüewürmli-Gnaagi-Ersatz oder noochegmachter Fischlääbere-Greemen usweele – oder ämmel die wo wäi. Aber: Zum guete Glück chööne mer no weele. Ebe zum Byspiil zwüsche Chees und öbbisem, wo zwaar esoo häisst, aber käi Chees isch. No goht d Wält nit under.